मूळचे बार्शी तालुक्‍यातील खामगाव येथील असलेल्या श्री. संतोष (काका) ठोंबरे यांचे प्राथमिक शिक्षण गावातील जिल्हा परिषदेच्या शाळेत तर, माध्यमिक शिक्षण गावातील छत्रपती शिवाजी हायस्कुलमध्ये झाले. बार्शीतील शिवाजी महाविद्यालयातून बी.एस्सी. पूर्ण केली. खांडवी (ता.बार्शी) येथील शारीरिक शिक्षण महाविद्यालयातून बी.पी.एड.ची पदवी प्राप्त केली. कॉलेज लाईफमध्ये एनसीसीचेबी सर्टिफिकेट देखील मिळविले. शैक्षणिक पर्व संपल्यानंतर त्यांना पदव्युत्तर शिक्षण व एनसीसी बी ग्रेडच्या जोरावर प्रशासनात थेट नोकरीच्या संधी खुणावत होत्या. परंतु, ठोंबरेयांनी शेती आणि शेतीपूरक व्यवसायात करिअरचा निर्णय घेतला. वडिलोपार्जित शेती होती. सन 2000 मध्ये एक एकरभर द्राक्षांची बाग होती. ती संतोष काकांनी पाच एकरावर नेली. शेतात पाणी मुबलक असल्यानेत्यांना बळ मिळाले. आणि शेतीत नवनवीन प्रयोग सुरु झाले. शालेय जीवनात सलग पाच वर्षे वर्गात मॉनिटर राहिलेल्या श्री. संतोष काकांना आपल्यातील नेतृत्वगुण स्वस्थ बसून देत नव्हता. त्यांनी गावातील शेतकरी बांधवांना सोबत घेऊन ‘कृषीराज फार्म’ नावानेशेतकरी मंडळ स्थापन केले. त्यावेळचेनाबार्डशी संलग्नित असणारे जिल्ह्यातील पहिलेव एकमेव कृषी मंडळ होते. या मंडळामार्फत तरुण शेतकऱ्यांचे कृषी उत्पादन वाढविण्याबाबत विविध विषयांवर नियमित चर्चा घडत राहिली. ‘कृषीतीर्थ दौरा’च्या माध्यमातून राज्यात विविध भागात व इतर राज्यांमध्ये तरुण शेतकऱ्यांचेअभ्यासदौरेघडविले. या कार्यास व्यापक बनविण्यासाठी खामगाव येथेच ‘कृषी भवन’ची उभारणी केली. निसर्ग आणि मार्केट हेशेतकऱ्यांच्या हातात नसतं. त्यामुळे कष्टाला कौशल्य आणि व्यापारपेठेतील अभ्यासाची जोड देणेगरजेचे असल्याचेत्यांनी जाणलेहोतेआणि हेसर्व शेतकऱ्यांना पटवून देत कृषी उत्पादन वाढीसाठी नेहमीच प्रोत्साहीत केले.

संतोष काकांनी खामगावातील फार्मवर सेंद्रीय पद्धतीने पिकवलेली तब्बल 50 प्रकारची फळेव पालेभाज्या उपलब्ध आहेत. 25 एकरावर सीताफळाची बाग, 13 एकर पेरूची बाग आहे. 4 एकर क्षेत्रावर ठोंबरे फार्म अँड नर्सरी ही सुपर गोल्डन सिताफळाची नर्सरी आहे. याठिकाणी मोठ्या प्रमाणात रोपेसध्या उपलब्ध आहेत. त्यांचेबंधूश्री. राजेंद्र ठोंबरेहेनर्सरीची धुरा सांभाळत आहेत.

शेतीत राबतानाच कृषीपूरक उद्योगातही एन्ट्री करण्याची ओढ श्री. संतोष काकांना लागली होती. मग ठरलं, जेसीबी मशिन घ्यायची. त्यासाठी प्रयत्न सुरु झाले. खरं तर शेती विकसित करण्यासाठी बॅंकांचे 15 लाखाचेआणि खासगी 8 लाखाचेकर्ज डोक्‍यावर झालेहोते. पण संतोष काकांना स्वत:च्या कर्तृत्वावर तितकाच भरोसा होता. मोठ्या धाडसानेसन 2007 मध्ये त्यांनी जेसीबी मशिन खरेदी केलं. आणि तेथून सुरू झाला त्यांचा उद्योग विश्वातला प्रवास. दिवसातले चोवीस तास मशिनचं कामं सुरू राहिलं पाहिजेयासाठी त्यांची धडपड सुरू राहिली. डिझेल आणण्यासाठी स्वत: कॅन घेऊन पंपावर हेलपाटे घालत राहिले. वेळप्रसंगी जेसीबीच्या केबीनमध्येच रात्री जागून काढल्या. पण मशिनचं काम दररोज चोवीस तास सुरूच ठेवलं. यामुळे ग्राहकांची कामे सातत्याने मिळत राहिली. डोक्‍यावरचं कर्ज फिटलं. मग आणखी एक जेसीबी मशिन भाडेतत्वावर चालविण्यासाठी घेतलं. तेथून त्यांनी मागे फिरून कधी पाहिलंनाही. बार्शीतील रिलायन्स गॅस पाईपलाईनच काम मिळालं. आर्थिकदृष्ट्या जम बसू लागला. अमरावती यथे नालाबंडींगच्या कामासाठी जेसीबी मशिन्स अविरत कार्यरत ठेवल्या. त्यासाठी दीड वर्षे अमरावतीत तेसहकुटुंब राहिले.

खामगाव आणि बार्शी येथील मातृभूमी प्रतिष्ठान या समाजिक संस्थेच्या माध्यमातून अध्यक्ष श्री. संतोष (काका) ठोंबरे यांनी
समाजसेवेचेव्रत जपले. राज्यातील पहिलं जलस्वराज्य गाव ठरलेल्या मळेगावला जलयुक्त शिवार अंतर्गत जलसंधारणाच्या कामासाठी सलग पन्नास तास मोफत जेसीबी मशिन उपलब्ध करून दिलेहोते. यांसह पंधरा गावांत जलसंधारणाऱ्या कामासाठी मदत केली. “मातृभूमी’च्या माध्यमातून अन्नपूर्णा योजना कार्न्विया त केली. निराधार लोकांना मोफत जेवण देण्यात येऊ लागले. शहरातील हॉस्पिटलमधील रुग्ण व त्यांच्या नातेवाईकांसाठी फक्त 15 रुपयांत जेवणाचा डब्बा हा उपक्रम सुरू केला. चपाती- भाजी किंवा वरण- भात असेस्वरुप असलेल्या या डब्याचा लाभ दररोज 550 गरजूनागरिक घेत आहेत. अन्नपूर्णा योजनेसाठी महिनाकाठी 4 लाखाचा खर्च होतो. त्यासाठी लोकवर्गणीची मोठी मदत मिळत असल्याचे श्री.संतोष काकांनी सांगितले. बार्शीतील कॅन्सर हॉस्पिटल आणि तालुक्‍यातील 18 ग्रामपंचायतींना शुध्द पाण्यासाठी आरओ प्टलॅं बसवून दिले. त्या गावात लहान मुलांसाठी खेळणी बसवून दिली. त्या गावातील एक तेपाच वयोगटातील बालकांसाठी आरोग्य कार्ड देण्यात आली. त्यांना बालरोगतज्ज्ञांमार्फत मोफत सेवा मिळते. सात गावांमध्ये पिकअप शेड उभारले. मागील वर्षीच्या लॉकडाऊनमध्ये बार्शी परिसरात अडकलेले कामगार, गोरगरिब व गरजूअशा एक हजार 850 जणांना दररोज मोफत जेवण देण्यात आले. सध्या कोरोना संकटात ‘ऑक्‍सिजन सिलिंडर बक’ ॅं हा महत्त्वाकांक्षी उपक्रम सुरू केला आहे. यासाठी 150 सिलिंडर खरेदी केलेअसून, ‘ना नफा ना तोटा’ या तत्वावर अवघ्या सातशे रुपये दराने हे ऑक्‍सिजन सिलिंडर रुग्णांना पोहोचविण्यात येत आहेत. यामुळे अनेक रुग्णांचे जीव वाचले आहेत. डिपॉझिट स्वीकारून रुग्णांच्या नातेवाइकांसाठी सतरंजी व चादर देण्याचा उपक्रमही सुरू आहे. नातवाईकांनी हेसाहित्य वापस आणून दिल्यावर त्यांना डिपॉझिट परत केले जाते. नुकतेच, जगदाळे मामा हॉस्पिटलला दोन व्हटिें लेटर भेट देण्यात आले. पोस्ट कोविड लोकांसाठी सात कॉन्सन्टटर्रे मशिन उपलब्ध करून दिल्या आहेत. या सामाजिक कार्याची दखल घेत राज्य शासनातर्फे लोकशाहीर अण्णा भाऊ साठेदलित मित्र पुरस्काराने प्रतिष्ठानचा सन्मान करण्यात आला आहे. जिल्ह्यातील विविध संस्था- संघटनांनी पुरस्कार देऊन प्रतिष्ठानचा गौरव केला आहे. विविध क्षेत्रातील 170 सभासद मातृभूमी प्रतिष्ठानशी जोडले गेले आहेत.

बेघर, निराधारांच्या लहान मुलांसाठी बार्शी शहरात दोन ठिकाणी कुबोटा बालसंस्कार केंद्राची उभारणी संतोष काकांनी केली आहे. सोलापूर रोड आणि चारशेबावीस परिसर याठिकाणी ही केंद्रे कार्यान्वित आहेत. बालवाडी व अंगणवाडी शिक्षणाची सोय असलेल्या केंद्रांमध्ये दरवर्षी सत्तर मुलेआपल्या शैक्षणिक जीवनाचा पहिला टप्पा हसत खेळत पार करतात.

बार्शी तालुका क्रिकेट असोसिएशनच्या अध्यक्षपदाची धुरा श्री. संतोष (काका) ठोंबरे यांच्याकडे आहे. ही असोसिएशन महाराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशनच्या अधिपत्याखालील सोलापूर जिल्हा क्रिकेट असोसिएशनी संलग्नित आहे. तालुका स्तरावरील पहिली असोसिएशन म्हणून याची नोंद झाली आहे. याअंतर्गत बार्शीच्या शिवशक्ती मैदानावर नियमित 225 मुलेव मुली क्रिकेटचा तंत्रशुध्द सराव करतात. त्यासाठी निष्णात कोचदेखील प्रशिक्षणासाठी उपलब्ध केले आहेत. असोसिएशनची साक्षी मिरगणेही खेळाडूमहाराष्ट्र संघाकडून खेळली. लवकरच तालुक्‍यातील कव्हे येथेपाच एकर क्षेत्रावर भव्य क्रिकेट ग्राऊंड साकारले जात आहे. भविष्यात दहा एकर क्षेत्रावर स्पोर्टस संकुल उभारण्याचा मानस असल्याचेही श्री. संतोष काकांनी सांगितले.

बार्शीचे ग्रामदैवत श्री भगवंताच्या नावाने संतोष (काका) ठोंबरे आणि सहकाऱ्यांनी 2015 मध्ये श्री भगवंत मल्टिस्टे क्रेडिट को-ऑप. सोसायटीची स्थापना के ली. चेअरमन पदाची जबाबदारी सध्या त्यांच्याकडेच आहे. ग्राहकांना तत्पर सेवा आणि पारदर्शक व्यवहाराच्या जोरावर या सोसायटीने अल्पावधीत सहकारात आपली वेगळी ओळख निर्माण के ली. सध्यस्थितीत सोसायटीच्या 40 कोटींच्या ठे वी आहेत. 28 कोटींचे कर्ज वाटप के ले आहे. तर तीन कोटींचे भागभांडवल आहे. सोसायटीचा नफा साडेतीन कोटी एवढा असून, जवळपास 3 हजार 500 सभासद सोसायटीशी जोडले गेले आहेत. बार्शी, वैराग, पांगरी आणि परांडा येथे शाखा आहेत. ग्राहकांचा विश्वास, सभासदांचे पाठबळ आणि संचालक मंडळाची साथ या जोरावर सोसायटीने आर्थिक भरारी घेतल्याचे चेअरमन अभिमानाने सांगतात.

के टी ट्रॅक्‍टरच्या सोलापूर व उस्मानाबाद जिल्ह्यातील सर्व 18 शोरूममध्ये जवळपास 110 कर्मचारी आहेत. या कर्मचाऱ्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी श्री संतोष (काका) नेहमीच विविध उपक्रम राबवतात. ‘के .टी. ट्रॅक्‍टर्स’ने कु बोटाच्या विक्रीत जगात पहिला क्रमांक मिळविला. या यशाचे श्रेय ते शोरूममध्ये कार्यरत असलेले सर्व कर्मचारी, सर्व ग्राहक, मित्रपरिवार व कुटुंबीयांना देतात. उत्कृष्ट कार्य करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांचा सपत्नीक गौरव केला जातो.

बार्शी तालुकावासीयांना साहित्यिक मेजवानी देण्यासाठी भगवंत मल्टिस्टे व मातृभूमी प्रतिष्ठानच्या वतीने मागील पाच वर्षांपासून भगवंत व्याख्यानमाला सुरू करण्यात आली आहे. यामध्ये आंतरराष्ट्रीय ख्यातीच्या वक्‍त्यांनी पुष्प गुंफली आहेत. श्री भगवंत जयंतीनिमित्ताने एप्रिल/ मेमध्ये दरवर्षी ही व्याख्यानमाला संपन्न होते.

सीताफळाची उत्कृष्ट व निरोगी रोपे मिळती अधिक माहितीसाठी येथे संपर्क साधा-
पत्ता : मु.पो. खामगाव, ता. बार्शी, जि. सोलापूर संपर्कासाठी नंबर : 9673606387, 9146185959
संकेतस्थळ : www.sitaphalnursery.com | www.thombarenursery.com | www. custardapplenursery.com | rrthombare59@gmail.com