हिन्दुस्तान फीड्सचे संस्थापक श्री. हंबीरराव माने शिक्षणासाठी रहिमतपूर यथेून सातारा नतरं पुणेआणि नतरं मुंबई येथे स्थायिक झालेहोते. त्यांनी आपल्या दोन मुलांसह आपल्या जन्मभूमीची सेवा करण्याचा आणि साताऱ्यात स्थायिक होण्याचा विचार केला. १९८८ मध्ये श्री. नितीन माने, श्री. सचिन माने यांनी त्यांचेवडील श्री. हंबीरराव माने यांच्या सोबत हिन्दुस्तान फीड्स मॅनुफॅसिटुरिंग कंपनीची सुरुवात एमआयडीसी सातारामध्ये ८ गुठंयाच्या अशा छोट्या जागेवर केली. कठोर परिश्रम आणि दृढनिश्चयानेकंपनी वाढवली आणि समृद्ध झाली. ८ एकरांच्या मोठ्या जागेवर स्थलांतरित आणि विस्तारित करण्यात आली. त्यानतरं दरवर्षी कंपनीची प्रगती होत राहिली व जसेभांडवल निर्माण झाले. तसेउत्पादन क्षमता वाढवत नेली. आधनिु क काळासोबत हातमिळवणी करताना हिन्दुस्तान फीड्स अत्याधनिुक यंत्रसामुग्री, गोडाऊन इ. मार्गाने विस्तारित होत गेली. पशुखाद्यात गुणवत्ता आणि ग्राहकांचा मिळणारा उदडं प्रतिसाद या जोरावर हिन्दुस्तान फीड्सने १९९३ मध्ये बारामती येथे दुसरा, २०१७ मध्ये श्रीरामपूर यथे तिेसरा आणि २०२०-२१ मध्ये बारामतीमध्चये अजून एक नवीन कारखाना सुरू केला. एवढेच नाहीतर २०२१-२२ मध्ये हिन्दुस्तान फीड्स प्रथमच महाराष्ट्र राज्याबाहेर पशुखाद्य उत्पादन करण्यासाठी पोचले. मेडता सिटी, जि. नागौर, राजस्थान या ठिकाणी आपला चौथा कारखाना सुरू केला व महाराष्ट्राचेपशुखाद्य राजस्थानमध्ये उपलब्ध करून दिले. आज हिन्दुस्तान फीड्स ही महाराष्ट्रातील सर्वात मोठी पशुखाद्य तयार करणारी कंपनी आहे. कंपनीचेसातारा, बारामती, श्रीरामपूर आणि मेडता – राजस्थान येथे चार कारखानेअसून, त्यांची एकत्रित पशुखाद्यनिर्मिती क्षमता प्रतिदिवस २५०० मेट्रिक टन पेक्षा जास्त असून, दरमहा ४०,००० मेट्रिक टन पशुखाद्य बनविले जाते. हिन्दुस्तान फीड्स ग्रुपचे कारखानेचोवीस तास चालूअसतात आणि प्रत्कये पाच सेकंदाला महाराष्ट्रातील कोणत्यातरी गावातील एक शेतकरी आपल्या गाई, म्हशींसाठी प्रेमाने हिन्दुस्तान फीड्सचेपशुखाद्याचेपोते विकत घेत असतो. हिन्दुस्तान फीड्स ही कंपनी गेल्या तीन दशकांहून जास्त काळ पशुखाद्यनिर्मिती क्षेत्रात निरतरं कार्यरत आहेव शेतकऱ्यांच्या विश्वासास पात्र ठरली आहे. आज पशुखाद्य क्षेत्रात हिन्दुस्तान फीड्स हेएक अग्रणी नाव असून, शेतकऱ्यांना आपुलकीचे व परिचित आहे.

दुग्धव्यवसाय हा महाराष्ट्राचा पारपंरिक शेतीपूरक व्यवसाय आहे व यामध्ये महाराष्ट्र नेहमीच अग्रेसर राहिला आहे. १९८७-८८ मध्ये महाराष्ट्राचे प्रतिदिन दुग्धोत्पादन हे अंदाजे २५ लाख लिटर होतेआणि तेआता अंदाजे १ कोटी ४० लाख लिटर झालेआहे. सतत वाढत जाणाऱ्या दुग्धव्यवसायाच्या प्रगतीमध्ये हिन्दुस्तान फीड्सचे पशुखाद्याच्या स्वरूपात मोठे योगदान आहे.

वित्त : १९८८ मध्ये हिन्दुस्तान फिड्सकडे फक्त रु. 2 लाख इतका कमी निधी उपलब्ध होता. पशुखाद्य निर्मितीसाठी लागणारी यंत्रसामग्री घेण्याकरिता कर्जाची आवश्यकता होती. तेकर्ज घेण्यासाठी बँकांकडे बरेच हेलपाटे मारलेहोते. परतुं त्यास काही यश मिळत नव्हते. त्या काळात बँका फार सकोचित व्यवसाय करायच्या. व्याजाचेदर सुद्धा खूप जास्त म्हणजे 18 टक्के असायचे. त्यामुळेकर्ज परतफेड करणेखूप अवघड असायचे. अशा परिस्थितीत एक निमसरकारी बँक `महाराष्ट्र स्टेट फिनान्स कॉर्पोरेशन`नेखूप प्रोत्साहन दिले. कर्ज तर दिलेच पण ते जवळ जवळ गुतवणुकीच्या 85 टक्के इतकेदिले. त्यामुळे तुटपुंजे भांडवल असताना सुद्धा कारखाना उभा राहू शकला. पण प्रवर्तकानेसुद्धा त्यांच्या विश्वासाला पात्र ठरून सपूंर्ण कर्ज वेळेत भरलेआणि तसेच परत दोनदा कर्ज घेऊन बारामतीचा कारखाना व पुढील विस्तार करत गेले. तसेच खेळते भांडवलासाठी साताऱ्याची मुख्य कार्यालय असलेली व प्रामुख्याने साताऱ्याचे कर्मचारी असणारे`दि युनायटेड वेस्टर्न बँक लि`नेदेखील विश्वास दाखवून कर्ज दिले. तसे विचार केला तर तारण द्यायला प्रवर्तकांकडे कोणते मोठे तारण सुद्धा नव्हते. मागे कोणतेही धंद्याचेअनुभव आणि पाठबळ नसताना फक्त जिद्द, प्रामाणिकता व चिकाटी बघून या दोन वित्तीय संस्थेने मदत केली. हा दृष्टिकोन प्रत्कये नवीन व्यवसाय सुरू करणाऱ्या उद्योजकांनी लक्षात घेणे गरजेचे आहे.

मार्टिंकेग : त्या काळात व्यवसायात किंवा उद्योगात मराठा समाज दुर्मिळ होता. त्यामुळे हिन्दुस्तान फीड्सला समाजाचा पाठिंबा नव्हता. परतु, सचोटीनेव प्रामाणिकपणेव्यवसाय करून त्यांनी इतर व्यावसायिक समुदायांची मने, विश्वास जिंकला. त्यांनी हिन्दुस्तान फीड्सच्या उत्पादनांचा प्रचार करून व्यवसाय वाढवण्यास मदत केली.

परवाने : उद्योग चालवण्यासाठी अनेक परवाने आवश्यक असले तरी, हिन्दुस्तान फीड्सला मोलॅसिसचा (मळीचा) परवाना सर्वात महत्त्वाचा होता. मोलॅसिस परवाना मर्यादा कमी असल्यामुळेअनेक वेळा पशुखाद्याच्या मागणीप्रमाणेउत्पादन करता आलेनाही. पशुखाद्यनिर्मिती उद्योग अत्यावश्यक श्णीतील रे आणि शेतकऱ्यांसाठी अत्तयं आवश्यक आहेहेलक्षात घेऊन देखील कोणत्याही सरकारी खातेमदत करत नसे. अनेकदा चुकीच्या कायदेशीर खटल्यांचा सामना करावा लागला ज्यामुळे बराचसा वेळ गेला, परिणामी व्यवसायाचेनुकसान होत होते. दुर्दैवाने आजही उद्योगांसाठी सरकारी विभागांचा विकास किंवा मदत करण्याबाबत सकारात्मक दृष्टिकोन नाही

उद्योग सुरू करणे सर्व टप्प्यांवर आव्हानात्मक असते. उदा. वित्त व्यवस्थापन, विपणन, मानवी व्यवस्थापन, परवाने, निरीक्षक, तांत्रिक बदल, स्पर्धा, खर्च व्यवस्थापन. पशुखाद्य व्यवसायात खरेदी विभाग हा देखील महत्त्वाचा आहे. खरेदी कार्यासाठी सौदेबाजीचे कौशल्य, भविष्यातील किमतीच्या ट्रेंडचा अंदाजे लावणे, इंटरनॅशन कमोडिटी आणि चलन ट्रेंड समजून घेणे, अर्थशासत्रे , व्यापारी मानसिकता आणि मानवी स्वभावाचे सखोल आकलन असणेआवश्यक आहे. या आव्हानांना यशस्वीरीत्या तोंड देऊन हिन्दुस्तान फीड्स उत्तरोत्तर प्रगती करत आहे.